မိဘတိုင်း သိထားသင့်တဲ့ Child Psychology

Child Psychology( ကလေးစိတ်ပညာ) ဆိုတာဘာလဲ?

Child Psychology( ကလေးစိတ်ပညာ)ဆိုတာ ကလေးငယ်ဘဝရဲ့ သိစိတ်နှင့် မသိစိတ် ဖွံဖြိုးမှုအကြောင်းကို လေ့လာခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ရင်သွေးလေး တဖြည်းဖြည်း အရွယ်ရောက်ကြီးပြင်းလာတာကို မြင်ရတာ မိဘဖြစ်ရခြင်းရဲ့ ဆုလာဘ်တစ်ခုပါပဲ။ မိဘတွေနှင့် အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေး၊ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ဘယ်လို ပြုမူနေထိုင်လဲ၊ အရည်အချင်းအသစ်တွေကို ဘယ်လို သင်ယူလဲ။ ကမ္ဘာကြီးနဲ့ ဘယ်လိုဆက်ဆံနေထိုင်လဲ။ ခံစားချက်အသစ်တွေ စိန်ခေါ်မှုအသစ်တွေကို ဘယ်လိုမျိုး ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းလဲ အစရှိတဲ့ ကလေးရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးတိုးတတ်မှု အကြောင်းတွေကို လေ့လာရတာက မိဘဖြစ်လာခြင်းရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သို့ပေမဲ့လည်း ဒါတွေ အားလုံးကို သိရှိနားလည်ကိုင်တွယ်နိုင်ဖို့က လွယ်ကူတဲ့ အရာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

ဘာကြောင့် Child Psychology( ကလေးစိတ်ပညာ)ကို လေ့လာသင့်တာလဲ?

မိဘတိုင်းက ကိုယ့်ကလေးကို ကျန်းကျန်းမာမာနဲ ဘက်စုံဖွံဖြိုးမှုမျိုး ဖြစ်စေချင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကလေးက သူဖွံဖြိုးရမယ့် အဆင်တိုင်း ကောင်းစွာ ဖွံဖြိုးရဲ့လား၊ ဘယ်နေရာတွေမှာ ပုံမှန်ဖွံဖြိုးမှု မရှိနေလဲ။ ဖွံဖြိုးနောက်ကျနေလဲဆိုတာ သေချာရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိနိုင်ပါဘူး။ ဒါတွေကို သေချာသိအောင် ကလေးစိတ်ပညာရှင်တွေက ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ ပုံမှန်ရှိသင့်တဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပုံစံများနဲ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပုံစံ (normal and abnormal psychological patterns) တွေကို သိရှိနားလည်ထားခြင်းအားဖြင့် မိဘတွေအတွက်

1. ကိုယ်ကလေးနဲ့ ဘယ်လိုမျိုး အကောင်းဆုံး(communicate) ဆက်ဆံပြောဆိုမလဲ?
2. ကိုယ်ကလေးနဲ့ ရင်းနှီးတဲ့ ဆက်ဆံရေးမျိုး ဘယ်လိုတည်ဆောက်မလဲ?
3. ကလေးကို သူတို့လေးတွေရဲ့ စိတ်ခံစားချက်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကောင်းမွန်စွာ ဖြေရှင်းနေထိုင်နိုင်အောင် သင်ပေးခြင်း၊
4. ကလေးရဲ့ ဖွံဖြိုးမှုအဆင့်တိုင်းမှာ မိဘအနေနဲ့ ဘယ်လို ကူညီမလဲဆိုတာ အစရှိတဲ့အချက်တွေကို သိရှိနားလည်ပြီး ကလေးကို အကောင်းဆုံး ပြုစုပျိုးထောင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Child Psychology( ကလေးစိတ်ပညာ)က Physical Development(ရုပ်ခန္ဓာပိုင်းဆိုင်ရာဖွံဖြိုးမှု)၊ Cognitive Development( သိမှုဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးမှု)၊ Emotional social development( စိတ်ခံစားချက်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ဆက်ဆံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးမှု) စတဲ့ကဏ္ဍတွေကို အထူးပြုလေ့လာကြပါတယ်။

Physical Development (ရုပ်ခန္ဓာပိုင်းဆိုင်ရာဖွံဖြိုးမှု)

ကလေးတွေရဲ့ Physical Developmentက ကြိုတင်ခန့်မှန်းစောင့်ကြည်လို့ရတဲ့ ဖွံဖြိုးမှုဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်အချိန်မှာ တွားသွားမှောက်လျက်သွားမယ်၊ ဘယ်အချိန်မှာ လေးဖက်ထောက်သွားမယ်၊ ဘယ်အချိန်မှာ လမ်းစလျှောက်မယ်ဆိုတာ ခန့်မှန်းလို့ရပါတယ်။ ကလေးစိတ်ပညာကို လေ့လာထားရင် ဘယ်အချိန်မှာ ဘယ်ဖွံဖြိုးမှုတွေဖြစ်ရမယ်ဆိုတာသိနိုင်ပါတယ်။ ဆိုတော့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးမှုတွေက အတော်လေး ရိုးရှင်းပြီး မြန်မာမိဘတော်တော်များများလည်း ရင်းနှီးပြီးသားဖြစ်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။

Cognitive Development( သိမှုဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးမှု)

Cognitive Development ( သိမှုဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးမှု )ဆိုတာ ကလေးတွေရဲ့ စဉ်းစားတွေးတောခြင်း စူးစမ်းရှာဖွေခြင်း၊ အဖြေရှာဖော်ထုတ်ခြင်းတို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတတ်လာခြင်းကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်။ သိမြင်မှုဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးမှု ဆိုတာ ဗဟုသုတတွေတိုးလာတာ၊ စွမ်းရည်တွေမြှင့်လာတာ၊ ပြသာနာဖြေရှင်းနိုင်စွမ်း တိုးတတ်လာတာ၊ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေး ဖွံဖြိုးလာတာ၊ ကလေးက သူတို့နေထိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်၊ ကမ္ဘာကြီးအကြောင်း နားလည်လာတာဖြစ်ပါတယ်။
မိဘတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကလေးငယ်စဉ်အရွယ်မှာ သူတိုရဲ့ Cognitive Development ( သိမြင်မှုဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးမှု ) တိုးတတ်အောင် ကူညီပေးဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ Cognitive Developmentက ကလေးရဲ့ ကျောင်းတက်ချိန်နှင့် အရွယ်ရောက်ချိန် ဘဝမှာ အောင်မြင်မှုတွေရဖိုအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ် တစ်ခုဖြစ်တာကြောင့်ပါ။ ဥပမာပြောရရင် သုတေသနတစ်ခုအရ ၆လအရွယ်မှာ အသံတွေကိုခွဲခြားနိုင်တဲ့ ကလေးငယ်က အသက်၄ နှစ်နဲ ၅ နှစ်အရွယ်ရောက်တဲ့အချိန်မှာ စာဖတ်နိုင်တဲ့ စွမ်းရည်ကို သင်ယူနိုင်တတ်မြောက်ဖို ပိုများပါတယ်တဲ့။

သင့်ကလေးရဲ့ Cognitive Developmentသိမြင်မှုဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးမှုဖြစ်အောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ?

အောက်မှာ မျှဝေမယ့်အချက်တွေက မိဘတိုင်းလိုက်လုပ်နိုင်တဲ့ ရိုးရှင်းတဲ့ အချက်တွေဖြစ်ပါတယ်။ ရိုးရှင်းပေမဲ့ နေတိုင်းလုပ်ဖို့ လိုအပ်သလို Quality Interaction( အပြန်အလှန် Active)လည်းဖြစ်ဖိုလိုပါတယ်။

1. ကလေးနဲ စကားပြောပေးပါ၊ ပြီးတော့ အများဆုံးအသုံးများတဲ့ အရာဝတ္တုပစ္စည်းတွေရဲ့ နာမည်တွေလည်းပြောပါ။
2. ကလေးကို အရုပ်တွေနဲ ဆော့ပေးတာ၊ အရုပ်တွေကို စူးစမ်းတာမျိုး ခွင့်ပြုပေးပါ။
3. ကလေးကို သီချင်းဆိုပြပါ၊ စာဖတ်ပြပါ။
4. ကလေးကို စာအုပ်တွေ၊ ပဟေဋ္ဌိတွေကို ပြသပေးပါ။
5. ကလေးစိတ်ဝင်စားတဲ့အရာကို တိုးအောင်လုပ်ပေးပါ။ ဥပမာ။ ကလေးက ဒိုင်နိုဆောတွေကို သဘောကျစိတ်ဝင်စားရင် ကလေးကို တိရိစ္ဆာန်ဥယျာဉ်ခေါ်သွားတာမျိုး၊ ရှေးဟောင်းပြတိုက် ခေါ်သွားတာမျိုးလုပ်ပေးပါ။
6. အရေးကြီးဆုံးက ကလေးမေးတဲ့ ‘’why ဘာကြောင့်လဲ’’ မေးခွန်းကို ဖြေပေးပါ။

Emotional social development( စိတ်ခံစားချက်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ဆက်ဆံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးမှု)

Emotional (စိတ်ခံစားချက်ပိုင်းဆိုင်ရာ)နှင့် Social( ဆက်ဆံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ) ဖွံဖြိုးမှုက အပြန်အလှန် ဆက်နွယ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ Social Development ဆိုတာက ကလေးက မိဘတွေနဲ ဘယ်လိုဆက်ဆံလဲ၊ ရွယ်တူတွေနဲ ဆက်ဆံပုံ၊ ပတ်ဝန်းကျင်နဲဆက်ဆံရေး အစရှိတဲ့ဆက်ဆံရေးဖွံဖြိုးမှုဖြစ်ပါတယ်။
Emotional Developmentဆိုတာ ကလေးက ဘယ်လိုခံစားမှုဖြစ်လဲ၊ ဘယ်လိုနားလည်လဲ၊ သူရဲ့ ခံစားမှုတွေကို ဘယ်လို ထုတ်ဖော်ပြသလဲဆိုတာဖြစ်ပါတယ်။

ဉပမာ အရမ်းငယ်သေးတဲ့ ကလေးလေးတွေမှာဆိုရင် ကြောက်တာ၊ ပျော်တာ၊ စိတ်တိုတာ၊ ဝမ်းနည်းတာ စတဲ့ အခြေခံစိတ်ခံစားချက်လေးတွေကို ဖော်ပြလေ့ရှိပြီး အသက်နည်းနည်းပိုကြီးတဲ့ ကလေးတွေမှာတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှု၊ မျှော်လင့်ချက်၊ မာနအစရှိတဲ့ ပိုပြီး ရှုပ်ထွေးတဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်နေပါပြီ။ ကလေးတိုင်းကတော့ ဒီလို စိတ်ခံစားချက်တွေကို မှန်မှန်ကန်ကန် ထုတ်ဖော်ပြတတ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ဖေဖေမေမေတို့ အနေနဲ့ Child Psychology ကို သိရှိထားမှသာ သားသားမီးမီးတို့ စိတ်ခံစားချက်တွေကို ဘယ်လိုမျိုးကိုင်တွယ်ရမယ် ဘယ်လိုမျိုး အပြုသဘောဆောင်ပြီး ကောင်းတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ ထုတ်ဖော်ပြသရမယ်ဆိုတာကို လမ်းညွှန်ပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အတိုချုံးပြောရရင် Child Psychology က မိသားစုကျန်းမာရေးရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်မလို့ မိမိ မိသားစု ကောင်းမွန်ကျန်းမာ နွေးထွေးတဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိပြီး အချင်းချင်းနားလည်မှုရှိလာဖို့နှင့် ကလေးကို အကောင်းဆုံး ပျိုးထောင်နိုင်ဖိုအတွက် Child Psychology( ကလေးစိတ်ပညာ)ကို လေ့လာကြတာ အကောင်းဆုံးပါပဲရှင်။